• Yerleşkeye giriş yapanlarla güvenlik görevlileri arasında en az 1 metre mesafeyi sağlayacak şekilde düzenleme yapılmalıdır. 1 metreden uzak durulacaksa sadece tıbbi maske yeterlidir.
• Tıbbi maskeye ek olarak gözlük/yüz koruyucu da kullanılmalıdır. Bu ekipmanlar kişiye özeldir.
• Vücut salgılarıyla gözle görülür bir kirlenme olasılığı yoksa eldiven kullanılmamalıdır. El hijyeni sağlanmalıdır.
• Kişisel koruyucu ekipmanın uygun kullanımı konusunda eğitim verilmelidir. Önce maske sonra gözlük/yüz koruyucu takılır, çıkarılırken önce gözlük/ yüz koruyucu ve en son maske çıkarılır.
• Yukarıda kullanılması gerektiği belirtilen ekipmanlar, görevlinin aktif olarak görevini yaptığı süre boyunca kesintisiz olarak kullanılmalıdır. Maskeler nemlendikçe ve kirlendikçe yenileri ile değiştirilmelidir.
• Kişisel koruyucu ekipmanların giyilmesi ve çıkartılması sonrasında her seferinde uygun el hijyeni sağlanmalıdır. Eller en az 20 saniye su ve sabunla yıkanmalı veya el antiseptiği kullanılmalıdır.
• Görevlinin dinlenmek üzere yerinden ayrılması halinde (çay, yemek vb.) kullanılan maske ve varsa eldiven çıkartılmalı ve uygun şekilde çift poşetlenerek atılmalıdır. Gözlük/yüz koruyucu bir sonraki kullanıma hazırlık için %70’lik alkolle temizlenmelidir.
• Görev yerine dönülürken yeni maske ve eldiven kullanılmalıdır.

• Ziyaretçilerin yerleşkeye girişinde vücut ısılarının ölçülmesi sağlanmalıdır.
• Yerleşke girişinde görünür bir yere asılmış olan ve içeride uyulması beklenen kuralları açıklayan bilgilendirmeyi okuması sağlanmalıdır. Bu bilgilendirme içerisinde ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan ziyaretçilerin yerleşkeye girmemeleri uyarısı yer almalıdır.
• Ziyaretçiler yerleşkeye girdiğinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanılmalıdır.
• Ziyaretçiler, personel ve öğrenciler ile aralarındaki sosyal mesafeyi korumalıdır.
• Ziyaretçilerin maskeli olarak yerleşkeye girmesi sağlanmalıdır. Yerleşke ve genel olarak toplum içinde kuralına uygun olarak bez maske takılması yeterlidir. Girişte maskesi olmayanlar için maske bulundurulmalıdır.
• Ziyaretçiler, yerleşke içinde mecbur kalmadıkça yüzeylere dokunmamalı, dokunmaları durumunda el antiseptiği kullanmalıdır.
• Ziyaretçilerin yerleşke içinde mümkün olduğu kadar kısa süre kalması sağlanmalıdır.

• Akademik ve idari personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri hususunda bilgilenmesi sağlanmalıdır.
• Personelin yerleşkeye yaptıkları her girişte vücut ısılarının ölçülmesi sağlanmalıdır.
• Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan personel çalıştırılmamalıdır.
• Personel çalışırken ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtiler gelişirse, tıbbi maske takılı olarak sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir.
• Personel, diğer personel, öğrenci ve ziyaretçiler ile aralarındaki sosyal mesafeyi korumaları konusunda uyarılmalıdır.
• Personelin tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe veya kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.
• Personel, mesainin başlangıcı/bitişi ve gün içinde ellerini su ve sabunla yıkaması konusunda uyarılmalıdır.
• Personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
• Personel dinlenme alanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafeyi korumalı ve maske takmayı sürdürmelidir. Yemek yerken veya su/çay/ kahve içilirken, maske çıkarılacağı için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanmalıdır.
  

• Yerleşkenin kapalı alanlarında her gün su ve deterjanla düzenli olarak temizlik yapılmalıdır.
• Ofislerin temizliğinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, telefon ahizeleri, dolap yüzeyleri, masa yüzeyleri gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
  
• Klor bileşikleri ile temizlik yapılmasının uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
• Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp Maske ve Eldiven Atık Kutusuna atmalı ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
• Hepafilitreli hava akımı ile çalışan el kurutma cihazları dışında el kurutma cihazları kullanılmamalıdır.
• Ofislerin kapı ve pencereleri açılarak sık havalandırılması sağlanmalıdır. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan binaların havalandırması %100 doğal hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Vantilatörler çalıştırılmamalıdır. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi”nde yer alan “COVID-19 Kapsamında Klima/İklimlendirme Sistemlerinde Alınacak Önlemler”e uygun hareket edilmelidir.

• Kütüphanelerin girişine COVID-19 önlemleri ile ilgili afişler (el yıkama, maske kullanımı ve kütüphanenin içinde uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
• Kütüphanelerin girişinde ve içerde el antiseptiği bulundurulmalıdır.
• SARS CoV-2’nin yüzeylerde sağ kalımını araştıran çalışmalarda kitap ve basılı materyalde virüs saptanmamıştır. Bu nedenle kitaplar için özel bir işleme gerek yoktur. Kitaplara temas öncesi ve sonrası el antiseptiği kullanılması yeterlidir. Kitap ödünç alma alanlarında alkol bazlı el antiseptiği bulundurulmalıdır.
• Kütüphane kullanıcılarının giriş/çıkış saatleri kaydedilmelidir.
• Kütüphane giriş ve çıkışlarında sosyal mesafe kurallarına (en az 1 metre) uyulmalı, girişlerde kişiler sıra ile içeriye alınmalı ve sırada durulması gereken alanlar, aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle belirlenmelidir. Kalabalığın oluşmasını engellemek için kütüphane yönetimleri tarafından gerekli önlemler alınmalıdır.
• Kütüphanelere maske takılarak girilmeli, içeride de takılması sürdürülmelidir.
• Çalışan personel COVID-19 hakkında bilgilendirilmelidir.
• Kütüphaneler kullanıcılarına randevu ile ve/veya online hizmet vermeyi önceliğine almalıdır. Kütüphanelerde online hizmet verme ağları genişletilmelidir. Kütüphane içinde kalabalık oluşması engellenmelidir.
• Kütüphanelerde sosyal mesafe kuralları çerçevesinde belirlenen oturma alanlarına göre ziyaretçi planlaması yapılmalı, içeriye alınması gereken kişi sayısı buna göre düzenlenmelidir.
• Kütüphane kullanıcıları ile çalışanlar arasında kitap alışverişi, kaynak bulma, kitap arama gibi işlemler sırasında sosyal mesafe korunmalıdır.
• Okuyucu bankolarında sosyal mesafenin korunamadığı durumlarda şeffaf materyalden oluşan bir bariyer yerleştirilerek kütüphane çalışanları ve kullanıcılar arasındaki temas önlenebilir.

• Kütüphanelerde okuma salonundaki sandalyeler aralarında en az 1 metre olacak şekilde azaltılmalıdır. Oturma düzeni yüz yüze olmamalı, çapraz oturma tercih edilmelidir. Bireyler arasında olması gereken sosyal mesafeye (en az 1 metre) dikkat edilmelidir.                        
  
• Kullanıcıların okuma, çalışma ve oturma alanlarında su dışında içecek ve yiyecek tüketmesine izin verilmemelidir.
  
• Kütüphane kullanıcılarının kütüphane içinde mümkün olduğu kadar kısa süre kalması sağlanmalıdır.
• Kullanıcı kütüphaneye girdiğinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanmalıdır.
• Diğer kullanıcılar ve çalışanlar ile aradaki sosyal (en az 1 metre) mesafe korunmalıdır.
• Kütüphaneye girmeden önce uygun şekilde maske takılmalıdır. Kütüphanenin içinde ve bölümlerinde maske çıkarılmamalıdır.
• Kütüphaneler içinde mecbur olmadıkça yüzeylere dokunulmamalıdır. Sık dokunulması mümkün olan yüzeylerin farkında olunmalı ve buralara dokunulduğunda el antiseptiği kullanılmalıdır.

• Yemekhane ve kantinlerin giriş alanı, genel alan kullanımları ve açık alanlar dâhil tamamı sosyal mesafe planına uygun olarak düzenlenmelidir. Tesisin içinde veya dışarısında sıra oluşabilecek her yerde 1,5 metre ara ile sosyal mesafe işaretlemeleri yapılmalıdır.

• Sosyal mesafe ve oturma düzeni kuralları, aynı aileden (anne veya baba ile birlikte çocuklar) olan misafirler arasında uygulanmaz.
• Yemek servisi verilen masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm olacak şekilde düzenlenmelidir.

• Karşılıklı oturmada masa eni 70 cm’den küçük masalarda çapraz oturma düzeni uygulanmalı veya karşılıklı oturma mesafesinin arttırılması amacıyla iki masa birleştirilerek kullanılmalıdır.

• Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın (kare, dikdörtgen veya daire) her masa için uygulanır.
  

• Araç içine COVID-19 ile ilgili uyulması gereken kurallar görünür bir şekilde asılmalı ve şoför ve yolcuların bu kurallara uyması sağlanmalıdır.

• Araçlarda giriş kapısının yanına el antiseptiği konulmalıdır.

• Servis şoförleri, kişisel hijyen kurallarına uygun şekilde hareket etmeli ve aracın içinde mutlaka tıbbi maske kullanmalıdır.
• Maskeler nemlendiğinde değiştirilmelidir.
• Maskeler çıkarılırken lastiklerinden tutulmalı, maskelerin dış yüzeyine dokunulmamalı, yeni maske yine lastiklerinden tutularak takılmalıdır.
• Kullanılmış maskeler ağzı bağlı çöp torbasına atılmalıdır. Maske değiştirme söz konusu ise el antiseptiği kullanılmalıdır.
• Mümkünse servisin şoför koltuğu yolculardan uygun malzeme ile ayrılmalıdır.

• Yolcular servise binerken ve inerken sosyal mesafe (>1 metre) kuralına uygun davranmalıdır. Sosyal mesafe kuralının bozulmaması için önlemler alınmalıdır.
• Yolcular, servise binmeden el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanmalıdır. COVID-19 ile uyumlu belirtileri (ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı vb.) olanların tıbbi maske takması sağlanmalı, servise alınmamalı ve işveren bilgilendirilerek sağlık merkezine yönlendirilmelidir. Servise binen tüm yolcular maske takmalı ve yolculuk boyunca çıkarmamalıdır.
• Servisi kullanan personel evlerden alınma sırasına göre en arka sıradan başlamak üzere öne doğru sağ ve sol sıralarda cam kenarlarına oturmalıdır. Cam kenarları dolduktan sonra binen personeller arkadan öne doğru çapraz şekilde koridorlara oturtulmalıdır. Çapraz şekilde oturma düzeni de bittikten sonra binen personel arkadan öne olmak üzere boş koltuklara alınır.
• Koltuklara numara verilmeli, yukarıda ifade edilen düzene göre evden alınma sırasına göre her personelin hangi koltuğu kullanacağı sabit hale getirilmelidir.

• Koltuk numarasına göre oturma listesi oluşturulmalı, liste serviste görünür şekilde asılmalı ve her personel işe gidiş ve dönüşlerde her gün kendine ayrılmış sabit koltukta seyahat etmelidir.
• Damlacık oluşturması nedeniyle servis içinde konuşulmamalı ve bağırılmamalıdır.
• Serviste bir mecburiyet olmadıkça su dâhil içecek ve yiyecek kullanılmamalıdır.
  

• Klimanın iç hava sirkülasyon düğmesi kapalı olmalıdır.
• Servis araçlarının klima hava filtre bakımı düzenli olarak yapılmalıdır.    
• Servislerde pencereler uygun olan her fırsatta açılarak servisin iç havasının temizlenmesi sağlanmalıdır.
• Servisin genel iç temizliği gün sonunda su ve deterjan ile yapılmalıdır.
• Servisin temizliği yapılırken eldiven takılmalı, temizlik süresince eller yüze temas etmemeli ve temizlik bitiminde eldivenler kapaklı çöp kutularına ya da çöp torbalarına atılmalıdır.
• Aracın iç yüzeyi su ve deterjanlı bez kullanılarak silinmelidir.
• Her servis turu tamamlandıktan sonra sık dokunulan yüzeyler (kapı kolları, kol dayama/kolçaklar, tutacaklar, cam açma düğmeleri, emniyet kemeri tokaları) önce su ve deterjanlı bezle silinmeli, daha sonra da 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu veya %70’lik alkol ile dezenfekte edilmelidir. Bu amaçla Sağlık Bakanlığı ruhsatlı dezenfektanlar da kullanılabilir. Temizlik yolcu olmadığı durumlarda yapılmalı ve sonrasında bir dakika beklenip havalandırılmalıdır.

• COVID-19’dan sorumlu olarak, okul iş sağlığı ve güvenliği kurulu ve kuruldan sorumlu bir müdür yardımcısı görevlendirilmelidir. COVID-19 ile ilgili olarak gerekli hallerde il/ilçe sağlık müdürlüğü ile iletişime geçmelidir.
• Eğitim faaliyetine başlamadan önce okulların binalarının genel temizliği su ve deterjanla yapılmalıdır.
• Okullarda temassız ateş ölçer, tek kullanımlık veya yıkanabilir bez maske, sıvı sabun ve el antiseptiği veya en az %70 alkol içeren kolonya bulundurulmalıdır. Kullanılmış maskeler için kapaklı çöp kutuları temin edilmelidir. Kampüslerin girişinde ve içinde uygun yerlere maske kullanımını açıklayan posterler yerleştirilmelidir.
• Okullarda mümkünse tüm kapalı alanlar ve kampüslerde aktif olarak bulunan kişiler göz önüne alınarak 4 metrekareye bir kişi düşecek şekilde personel ve öğrenci planlaması yapılmalı, içeriye alınması gereken kişi sayısı buna göre düzenlenmelidir.
• Sınıf, çalışma salonları, işlikler, yemekhane, kantin vb. toplu kullanım alanları bulunması durumunda yeterli sosyal mesafenin korunması amacıyla kişiler arası en az 1 metre olacak şekilde düzenlenmelidir.
• COVID-19 kapsamında alınacak önlemler Lise, İlk ve Ortaokulun web sayfalarında yayımlanmalı; eğitime başlamadan önce Lise, İlk ve Ortaokul velileri e-okul, e-posta, SMS vb. iletişim kanalları ile bilgilendirilmelidir.
• Eğitimin başlamasıyla birlikte Lise, İlk ve Ortaokul velilerine özel olarak hazırlanmış bir bilgi notu ekte yer alan “Bilgilendirme Formu ve Taahhütname” (Ek.1) şeklinde ve iki nüsha halinde velilere imzalatılmalı ve bir nüshası kendilerine verilmelidir.

EK-1 Bilgilendirme Formu ve Taahhütname

• COVID-19 kapsamında alınacak önlemleri açıklayan bu bilgi notunda,
• Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı, ishal şikâyetlerinden herhangi biri olan öğrenciler hakkında okula bilgi verilmesi ve bu öğrencilerin okula gönderilmemesi istenmeli ve doktor muayenesi önerilmelidir.
• Aile içerisinde ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı gibi COVID-19 belirtileri olan ya da COVID-19 tanısı alan, temaslısı olan kişi bulunması durumunda okula ivedilikle bilgi verilmesi ve öğrencilerin okula gönderilmemesi belirtilmelidir.
• Öğrencilerin okula bırakılması ve okuldan alınması sırasında personel ve veliler sosyal mesafe kurallarına uymalı ve maske takmalıdır.
• Mümkünse öğrenciyi her gün aynı velinin bırakması ve alması sağlanmalıdır. Mümkünse büyükanne/büyükbaba gibi 65 yaş üstü kişiler veya altta yatan hastalığı olanlar öğrencileri bırakıp almamalıdır.
• Okula giriş/çıkış saatlerinde öğrenciler veliler tarafından okul dışında teslim alınıp bırakılmalıdır.
• Okulun giriş ve çıkışlarına öğrencilerin el hijyenini sağlayabilmeleri için el antiseptiği konulmalıdır.
• Okulda bulunan 12 yaş üzeri öğrenciler, öğretmen ve diğer çalışanlar maske takmalı ve maskesi olmayanlar için bina girişinde maske bulundurulmalıdır. Bu kişiler kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmelidir. Yeni maske takılırken ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.
• Sınıflara, koridorlara, giriş ve çıkışa yakın alanlara el antiseptikleri yerleştirilmelidir. El antiseptiğinin bulunduğu alanlar öğretmenler tarafından kontrol edilmelidir. Yutma riski nedeniyle küçük öğrenciler el antiseptiği kullanırken mutlaka denetlenmelidir.
• Öğretmen, öğrenci ve diğer çalışanlar el hijyenini öğrenmeli ve uygulamalıdır. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalıdır. Eller gözle görülür derecede kirli değilse, sabun ve su hazır bulunmuyorsa, alkol bazlı el antiseptiği kullanılabilir.
• Anasınıfındaki öğrencilere el yıkama sırasında yardım edilmeli, yardım edildikten sonra tekrar eller yıkanmalıdır.
• Lavaboların yakınına el yıkama adımlarını açıklayan posterler yerleştirilmelidir.
• Çalışanların kullandığı kişisel koruyucu ekipmanlar evsel atığa atılmalıdır. Okullarda COVID-19 şüpheli kişi bulunduğunda bu kişilere ait atıklar çift poşetlenerek evsel atıklara atılır.
• Sık dokunulan kapı kolları, merdiven korkulukları, elektrik düğmeleri gibi yüzeylerin temizliği ve dezenfeksiyonu sık sık yapılmalıdır.
• Okullara salgın döneminde mümkünse ziyaretçi kabul edilmemelidir.
• Okullarda sınıf ve odalar pencereleri açılarak düzenli bir şekilde sık sık havalandırılmalıdır. Havalandırmada doğal havalandırma tercih edilmelidir. Klima olması durumunda ise Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan “COVID-19 Kapsamında Klima/İklimlendirme Sistemlerinde Alınacak Önlemler”e uyulmalıdır.
• COVID-19 bulaşma riskini artıracağından salgın döneminde zorunlu olmayan toplu etkinlikler yapılmamalıdır. Yapılması gerekli görülen etkinliklerin açık alanda yapılması tercih edilmelidir. Etkinliklerde maske takılmalı, sosyal mesafe kurallarına uyulmalıdır.
• Okullarda öğretmen, yönetici, personel toplantıları gibi idari toplantılar temastan kaçınmak amacıyla mümkün olduğunca telekonferans yöntemiyle yapılmalıdır. Bunun sağlanamadığı durumlarda Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan “Kurum İçi Düşük Katılımlı Toplantılarda Alınması Gereken Önlemler”e uyulmalıdır.
• Hem öğrenciler hem de personel arasındaki okula devamsızlıklar takip edilmeli, devamsızlıklardaki artışlar İl/ilçe sağlık müdürlüğü/toplum sağlığı merkezlerine bildirilmelidir.
• Öğrenci ve personelin salgın döneminde ruh sağlığı / psikososyal destek ihtiyaçları için okullarda bulunan PDR (Psikolojik Danışma Rehberlik) Birimleri Sağlık Bakanlığının bu konudaki önerileri doğrultusunda hareket etmelidir.
  

• Öğretmenler ve diğer çalışanların COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri hususunda bilgilenmesi sağlanmalıdır.
• Okulun ilk haftasındaki başlangıç derslerinde öğrencilere COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri hakkında bilgi verilmelidir.
• Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı belirtileri olan / gelişen, COVID-19 tanısı alan veya temaslısı olan öğretmen, öğrenci ya da çalışanlar tıbbi maske takılarak, COVID-19 yönünden değerlendirilmek üzere sağlık kurumuna yönlendirilmelidir.
• Okulda iken semptomu başlayan öğrencilerin en kısa sürede ailesi ile iletişime geçilmeli ve hasta öğrenci ayrı bir yerde izole edilmelidir. Hasta öğrencilerin yakın temaslısı öğrenci ve personel evlerine gönderilmelidir. İl/ilçe sağlık müdürlüğüne bildirilmelidir.
• Hasta öğrenci veya personel gönderildikten sonra oda/alan/sınıf havalandırılmalı, yüzeyler temizlenip dezenfekte edilmelidir.
• 12 yaş üzerindeki öğrenciler, öğretmenler ve diğer çalışanların tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.
• Öğrenciler ile 1 metreden yakın temas olasılığı olan öğretmen ve diğer çalışanların tıbbi maskeye ek olarak yüz koruyucu da kullanması sağlanmalıdır. Yüz koruyucu %70’lik alkol ile silinerek tekrar kullanılabilir.
• Öğrenciler, öğretmenler ve diğer çalışanların el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
• Eldiven kullanımı el temizliği yerine geçmez. Yapılan iş, eldiven kullanımını gerektirmiyorsa, COVID-19’dan korunmak amacıyla eldiven kullanılmamalıdır.
• Öğretmen ve çalışanlar dinlenme alanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafeyi korumalı ve maske takmayı sürdürmelidir.
  

• Dersler sırasında öğretmen ile öğrenciler arasında en az 1 metre mesafe olacak şekilde oturma düzeni oluşturulmalı ve maske takılmalıdır.
• Sınıflarda oturma düzeni yüz yüze gelecek şekilde karşılıklı olmamalı, çapraz oturma olmalıdır.
• Temaslı takibi için sınıflarda aynı öğrencinin aynı yerde oturması sağlanmalıdır.
• Dersler mümkün olan en az kişi sayısı ile yapılmalı, birkaç sınıfın bir araya gelmesi ile ortak yapılan derslerde oturma düzeni sosyal mesafe en az 1 metre olacak şekilde olmalıdır.    
• Damlacık oluşturması nedeniyle sınıf içinde yüksek sesle yapılan aktiviteler yapılmamalıdır.
• Kitap, kalem vb. eğitim malzemeleri kişiye özel olmalı, öğrenciler arası malzeme alışverişi yapılmamalıdır.
• Öğrenciler mümkünse aynı sınıflarda ders görmeli, sınıf değişikliği yapılmamalıdır. Değişiklik zorunlu ise sınıfların her kullanım sonrası havalandırılıp temizlik ve dezenfeksiyonu yapılmalıdır.
• Öğrencilerin günlük grup etkinliklerinde öncelikli olarak aynı grup ile etkinliğin yapılması sağlanmalıdır. Sanat, müzik, beden eğitimi gibi derslerde mümkünse grupların birbirine karışması önlenmelidir.
• Öğrencilerin toplu halde bir arada bulunmalarını önlemek amacıyla mümkünse ders araları (teneffüsler) sınıflar sıraya konularak düzenlenmelidir.
• Okullarda toplu olarak kullanılan yerlerin (koridorlar, kantin, spor salonu vb.) mümkünse daha az sayıda kişiyle ve dönüşümlü olarak kullanılmasına dikkat edilmelidir.
• COVID-19 vakası olması durumunda o sınıf/oda boşaltılmalı, 24 saat süreyle havalandırılmalı ve boş tutulması sağlanmalıdır. Bunun sonrasında temizliği yapılmalıdır.
• COVID-19 vakasının, oda temizliğini yapacak kişi tıbbi maske, forma ya da tek kullanımlık önlük, yüz koruyucu ve eldiven kullanmalıdır; temizlik görevlisi ellerini yıkadıktan sonra eldiven giymeli ve temizliği eldivenli ellerle yapmalıdır.
  

• Sözlü sınav ve mülakatlarda aday ve sınav görevlileri sınav süresince aynı ortamda bulunacakları için COVID-19 kapsamında sağlıklarını korumak için aşağıdaki kurallara uymalıdır. Sınava/mülakata girecek adaylar COVID-19 ile ilgili alınan önlemler hakkında sınavı/mülakatı yapan birim tarafından online olarak bilgilendirilmelidir. Sınavların/mülakatların mümkün olduğu sürece online olarak yapılması tercih edilmeli, yüz yüze yapılacak sınavlarda/mülakatlarda aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.

• Adaylar COVID-19 salgını ile ilgili sözlü sınavlar/mülakatlar için alınan önlemler hakkında bilgilendirilmelidir.
• Sınav/mülakat gününden bir gün önce sınav/mülakat yerinin genel temizliği yapılmalıdır.
• Sağlık Bakanlığı COVID-19 Pandemi Döneminde Halka Açık Alanların Temizlik ve Dezenfeksiyonu İlkelerine uyulmalıdır.
• Ateş, öksürük, burun akıntısı ve solunum sıkıntısı olan, COVID-19 olan, kesin COVID-19 tanısı ile tedavisi tamamlanıp sonrasındaki 14 günlük karantina sürecinde olan veya son 14 gün içerisinde COVID-19 vakası ile teması olan kişiler sınavda/mülakatta görev almamalıdır.
• Sözlü sınav/mülakat kurulları ile görevlileri, sosyal mesafe kurallarına uyarak (en az 1 metre mesafe olacak şekilde) oturmalıdır.
• Sözlü sınav/mülakat kalabalık oluşturmayacak şekilde planlanmalıdır.
• Sınav/mülakat evrakları imzalanırken kişisel kalem kullanılmalıdır.
  

• Sözlü sınavın/mülakatın yapılacağı yere adaylar sosyal mesafe kurallarına (en az 1 metre mesafe olacak şekilde) uygun olarak kendilerine belirtilen saatlerde alınmalı, saati gelmeyen aday sınav/mülakat yerine alınmamalıdır.
• Adaylar ve görevliler sınavın/mülakatın yapılacağı yere maske takarak girmeli, sınav/mülakat salonunda ve sınav/mülakat süresince maske takmaya devam etmelidir. Maskeler nemlendikçe ve kirlendikçe yenisiyle değiştirilmelidir. Maske değiştirme söz konusu ise aday el antiseptiği kullanmalıdır. Kullanılmış maskeler ağzı kapaklı çöp kutusuna atılmalıdır.
• Kimlik kontrolü, kimliklere dokunulmadan yapılmalı, kontrol yapan görevliler tıbbi maskeye ek olarak yüz koruyucu da kullanmalıdır.
• Adayların sınav/mülakat yerine alınırken ateşleri ölçülmeli, ateşi 38 oC ve üzerinde olan adaylar diğer adaylardan ayrılarak sınav heyetinin alacağı karar doğrultusunda uygun yer, zaman ve koşullar altında sınava alınmalıdır.
• Ateş, öksürük, burun akıntısı ve solunum sıkıntısı olan, COVID-19 olan, kesin COVID-19 tanısı ile tedavisi tamamlanıp sonrasındaki 14 günlük karantina sürecinde olan veya son 14 gün içerisinde COVID-19 vakası ile teması olan kişiler diğer adaylardan ayrılarak sınav heyetinin alacağı karar doğrultusunda uygun yer, zaman ve koşullar altında sınava/mülakata alınmalıdır.
• Sözlü sınava/mülakata girecek adayların sınav/mülakat yerine alınmadan önce COVID-19 açısından dikkat etmeleri gereken noktalar görevli tarafından adaylara hatırlatılmalıdır. Adaylara hatırlatılacak olan ilgili metin “Değerli adaylarımız COVID-19 nedeniyle sözlü sınav/mülakat süresince almanız gereken önlemler hakkında sizi bilgilendirmek istiyoruz. Ateş, öksürük, burun akıntısı ve solunum sıkıntısı olan, COVID-19 teşhisi konulan veya son 14 gün içerisinde COVID-19 vakası ile teması olan adaylarımız bina girişinde görevlilere bilgi vermelidir. Şikâyeti olanların bilgi vermesi sınav/mülakat süresinde sizin, sınav/mülakat görevlilerimizin sağlığı ve alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi açısından önem taşımaktadır. Sınav/mülakat binası içerisinde, bahçede diğer kalabalık ortamlarda sosyal mesafe olan en az 1 metre kuralına dikkat ediniz. Maske takınız, maskenizi çıkarmayınız. Lütfen önlemlere uyunuz.” şeklinde olmalıdır.
• Sözlü sınav/mülakat yerine alınmadan önce beklenilen alanda ve koridorlarda kalabalık oluşmadan adayların salonlara ulaşması sağlanmalıdır.
• Sınav/mülakat salon girişinde adayların salona alınmadan önce el antiseptiği kullanması sağlanmalıdır. Sözlü sınav/mülakat yerinde sınava/mülakata girecek adaylar ve görevlilerin kullanımı için yeteri kadar el antiseptiği ve yedek maske bulundurulmalıdır.
• Sınav/mülakat salonları pencereler açılarak sınav/mülakat sırasında ve sonrasında havalandırılmalıdır.
• COVID-19 tanısı, şüphesi veya teması olan adaylara yönelik yapılacak sözlü sınav/mülakat esnasında yeteri kadar tıbbi maske bulundurulmalıdır.
• Sözlü sınav/mülakat sırasında su haricinde içecek ve yiyecek tüketilmemelidir.
  

• Sözlü sınavdan/mülakattan çıkan adayların sosyal mesafe kuralına uygun şekilde binadan ayrılmaları sağlanmalıdır.
• Kullanılmış olan maskeler kapaklı çöp kutusuna atılmalıdır.
• Sözlü sınav/mülakat işlemlerinin yapıldığı yerlerin sınav/mülakat işlemlerinin bitiminden sonra gerekli havalandırma işlemleri ile birlikte su ve deterjan kullanılarak genel temizliğinin yapılması sağlanmalıdır.
• Sağlık Bakanlığı COVID-19 Pandemi Döneminde Halka Açık Alanların Temizlik ve Dezenfeksiyonu İlkelerine uyulmalıdır.
  

• Sınav/mülakat öncesi ve sonrasında temizlik yapılmalıdır.
• Sınav/mülakat yerlerinin temizliğinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (masa yüzeyleri, sandalye kolçakları, sıralar, kapı kolları gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) sodyum hipoklorit içeren çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır.
• Klor bileşiklerinin uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri % 70’lik alkolle silerek dezenfeksiyonu sağlanmalıdır.
• Yüzey temizliği ve dezenfeksiyonu için; virüslere etkinliği gösterilmiş etken maddeleri içeren ve Sağlık Bakanlığı tarafından verilen ‘Biyosidal Ürün Ruhsatı’ bulunan yüzey dezenfektanları kullanılabilir. http://cbs.cevresaglik. gov.tr/cevresaglik/Biyosidal/Dezenfektan.aspx » Tuvalet ve lavabolarda sıvı el sabunu, kağıt havlu bulundurulmalı ve bu bölümlerin temizliğinin periyodik olarak yapılması sağlanmalıdır. Tuvaletlerde kullanılan bataryalar, sabunluklar ve kağıt havluluklar mümkünse fotoselli olmalıdır. Hepafilitreli hava akımı ile çalışan el kurutma cihazları dışında el kurutma cihazları kullanılmamalıdır.
• Tuvalet temizliği için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
• Temizlik yapan personelin maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personelin maske ve eldivenlerini çıkartıp merkezindeki çöpe atması, yıkanabilir bez maske kullandıysa yenisiyle değiştirmesini ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkaması, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanması sağlanmalıdır.
• Sağlık Bakanlığı COVID-19 Pandemi Döneminde Halka Açık Alanların Temizlik ve Dezenfeksiyonu İlkelerine uyulmalıdır.
• Sınav/mülakat yerleri pencereler açılarak düzenli bir şekilde sık sık havalandırılmalıdır. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan binaların havalandırması %100 doğal hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Vantilatörler çalıştırılmamalıdır. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi”nde yer alan “COVID-19 Kapsamında Klima/İklimlendirme Sistemlerinde Alınacak Önlemler”e uygun hareket edilmelidir.
  

• Yazılı sınavlarda adaylar ve sınav görevlisi sınav ortamında kapalı alanda uzun süre bulunacaktır. Bu nedenle sınav sürecinde aday ve sınav görevlilerinin COVID-19 kapsamında sağlığını korumak için aşağıdaki kurallara uyulmalıdır. Sınava girecek adaylar COVID-19 ile ilgili alınan önlemler hakkında sınavı yapan kurum tarafından online olarak bilgilendirilmelidir.

• Sınav gününden bir gün önce sınav binasının genel temizliği yapılmalıdır.
• Sağlık Bakanlığı COVID-19 Pandemi Döneminde Halka Açık Alanların Temizlik ve Dezenfeksiyonu İlkelerine uyulmalıdır.
• Kurum sınav sorumlusu sınavdan 1 gün önce sınav görevlileri ile yapacağı toplantıda, bütün sınav görevlilerinin sosyal mesafe kuralına (kişiler arasında en az 1 metre mesafe olacak şekilde) uyarak oturmalarını ve tıbbi maske takmalarını sağlamalıdır. Sınav görevlilerine sınav kurallarına ek olarak COVID-19 ile ilgili alınacak önlemler konusunda bilgi vermelidir. Toplantı sırasında sadece su içilebilir. Su içmek isteyen kişiler maskelerini kenarlarında bulunan lastiklerinden tutarak çıkarmalı, maskelerin ağız ve burnu kapatan ön yüzüne asla dokunmamalıdır. Maskeler yine kenarlarda bulunan lastiklerinden tutularak takılmalı ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.
• Ateş, öksürük, burun akıntısı ve solunum sıkıntısı şikâyeti olan, COVID-19 olan veya son 14 gün içerisinde COVID-19 vakası ile teması olan kişiler sınav görevlisi olmamalıdır.
  

• Adayların sınavın yapılacağı binaya girişleri sırasında sosyal mesafenin (en az 1 metre) korunmasını sağlayacak, kalabalık oluşmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır.
• Adaylar sınav yerine alınmadan önce sınav saatini beklerken, COVID-19 açısından sınav sürecinde dikkat etmeleri gereken noktalar kurum sınav sorumlusu tarafından açıklanmalıdır.
• Ateş, öksürük, burun akıntısı ve solunum sıkıntısı olan, COVID-19 olan veya son 14 gün içerisinde COVID-19 vakası ile teması olan adaylarımız sınav girişinde görevlilere bilgi vermelidir. Telafisi olmayan sınavlarda bu belirtileri olan grup için ayrı salon oluşturularak sınava alınmalıdır. Bu adaylar ayrı bir salonda tıbbi maske takılarak sınava alınmalı, bez maske kullananların maskeleri tıbbi maske ile değiştirilmelidir. Bu adaylar tıbbi maskelerini sınav süresince çıkarmamalıdır. Salon görevlileri eğer aday ile 1 metreden daha yakın mesafede olacaklar ise maskeye ek olarak yüz koruyucu da kullanmalıdır.
• Sınava girecek adayların yakınları sınav binasına ve bahçesine alınmamalıdır.
• Adayların sınavın yapılacağı sınav binasına ve salona girişleri sırasında sosyal mesafenin (en az 1 metre) korunmasını sağlayacak, kalabalık olmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır.
• Sınava girişlerde kimlik kontrolü kimliklere dokunulmadan yapılmalıdır. Üst araması yapan görevlilerin eldiven, maske ve yüz koruyucusu kullanması sağlanmalıdır. Kontroller sırasında adaylar arasındaki sosyal mesafe korunmalı ve koridorlarda kalabalık oluşturmadan adayların salonlara ulaşması sağlanmalıdır.
• Sınav yeri ve salonlarının girişlerinde el antiseptiği bulundurulmalıdır.
• Adaylar sınavın yapılacağı yere girişten itibaren maske takmalı, sınav salonunda ve sınav süresince maske takmaya devam etmelidir. Maskeler ağız ve burnu tamamen kapatmalı, yüze uyumlu olmalıdır. Maskeler nemlendikçe ya da kirlendikçe yenisiyle değiştirilmelidir. Maske değiştirme sırasında el antiseptiği kullanılmalıdır. Tek kullanımlık maskeler kullanıldıktan sonra kapaklı çöp kutusuna atılmalıdır.
• Sınav salonunda toplam kişi sayısı kadar yedek maske bulundurulmalıdır.
  

• Adayların sınav sonunda salon ve binadan çıkışları sırasında sosyal mesafenin (en az 1 metre) korunmasını sağlayacak, kalabalık oluşmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır.
• Sınav sonrasında tüm binanın genel temizliği yapılmalıdır. Sağlık Bakanlığı COVID-19 Pandemi Döneminde Halka Açık Alanların Temizlik ve Dezenfeksiyonu İlkelerine uyulmalıdır.
  

• Sınav salon girişinde adayların salona alınmadan önce el antiseptiği kullanması sağlanmalıdır.
• Adaylar sınavın yapılacağı salona sosyal mesafenin (en az 1 metre) korunmasını sağlayacak ve kapı önünde kalabalık olmasını engelleyecek şekilde alınmalıdır.
• Sınav salonunda adaylar sosyal mesafe kuralına uyularak (en az 1 metre) oturtulmalıdır.
• Sınav salonlarında sınav evrakı dağıtımı öncesinde sınav görevlisi tarafından adaylara sınav konusunda yapılacak açıklamalara ek olarak COVID-19 ile ilgili sınav sırasında alınacak önlemler konusunda açıklama yapılmalıdır. COVID-19 ile ilgili alınacak önlemler konusunda açıklama metni “……. COVID-19 nedeniyle sınav sürecinde almanız gereken önlemler hakkında sizi bilgilendirmek istiyoruz. Ateş, öksürük, burun akıntısı ve solunum sıkıntısı olanlar, lütfen salon başkanına bildiriniz. Şikâyeti olanların bilgi vermesi sınav sürecinde sizin, sınav görevlilerimizin sağlığı ve uyulması gereken tedbirlerin belirlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bina içinde sosyal mesafe (en az 1 metre) kuralına dikkat ediniz. Sınav süresince maskenizi çıkarmamanız COVID-19’dan korunmak için önemlidir. Ancak maske kullanmada sıkıntısı olanlar sınav başladıktan sonra maskelerini çıkarabilirler. Maskeniz nemlenir/değiştirmeniz gerekir ise lütfen salon görevlilerini elinizi kaldırarak yanınıza çağırınız. Salon görevlilerimizce size yeni maske verilecektir. Maskenizi çıkarırken maskenin lastiklerini kullanınız, maskenin dış yüzeyine dokunmayınız, tekrar maskenizi lastiklerinden tutarak takınız ve el antiseptiği kullanınız. Elinizi yüzünüze dokundurmayınız. Sağlığınızı önemsiyoruz. Lütfen bu önlemlere uyunuz. Başarılar diliyoruz.”
• Adaylar ve sınav görevlileri sınav öncesinde maske takılı olarak sınav salonuna girmelidir. Gözetmenler sınav boyunca maske takmaya devam etmelidir. Sınava girenler sınav başladıktan sonra maskelerini çıkararak sınava devam edebilirler. COVID-19 için risk oluşturan hastalıkları olanlar sınav sürecince tıbbi maske takmalıdır. Mümkün olan yerlerde pencere açılarak içerinin havalandırılması sağlanmalıdır.
• Sınav görevlileri; sınav kutu ve paketlerinin teslimi, sınav giriş belgelerinin düzenlenmesi/sıralarda hazır bulundurulması ve kontrolü, soru kitapçıkları ve cevap kâğıtlarının dağıtılması/toplanması, gerekli durumlarda detaylı olarak yapılacak kimlik ve sınav giriş belgesi kontrolü gibi temas gerektiren tüm sınav işlemleri öncesi ve sonrasında el hijyenini sağlamalıdır.
• Sınav görevlileri sosyal mesafeye (en az 1 metre) dikkat etmelidir.
• Sınav evrakı toplanması sonrasında sınav görevlileri el hijyenlerini sağlamalıdır.
• Sınav evrakını imzalamak için görevliler kendilerine ait kalemi kullanmalıdır. Görevliler arasında kalem alışverişi yapılmamalıdır.
• Engelli adaylara yardımcı olacak görevliler eğer aday ile 1 metreden daha yakın mesafede olacaklar ise maskeye ek olarak yüz koruyucu da kullanmalıdır.
• Adayların sınav bitiminde salondan çıkışları sırasında sosyal mesafenin (en az 1 metre) korunmasını sağlayacak, kalabalık oluşmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır.
• Sınav salonları pencereler açılarak sınav sırasında ve sonrasında havalandırılmalıdır.
  

• Adaylar sınav yeri ve sınav salonunda sosyal mesafeye (en az 1 metre) dikkat etmelidir.
• Sınav yeri ve salonu girişinde adaylar el antiseptiği kullanmalıdır.
• COVID-19 temasla bulaşabileceğinden adaylar kendilerine ait kurşun ve tükenmez kalem, silgi, kalemtraş vb. kullanmalıdır. Sınav sırasında adaylar ve sınav görevlileri arasında kalem, silgi vb. alışverişi yapılmamalıdır. Sınav evrakını imzalamak için kişiler kendilerine ait kalemi kullanmalıdır.
• Kişiler sınav sonunda salon ve bina çıkışında sosyal mesafenin (en az 1 metre) korunmasını sağlayacak, yığılma olmasını engelleyecek şekilde hareket etmelidir.
  

• Sınav öncesi ve sonrasında temizlik yapılmalıdır.
• Sınav yerlerinin temizliğinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (masa yüzeyleri, sandalye kolçakları, sıralar, kapı kolları gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) sodyum hipoklorit içeren çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır.
• Klor bileşiklerinin uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri % 70’lik alkolle silerek dezenfeksiyonu sağlanmalıdır.
• Yüzey temizliği ve dezenfeksiyonu için; virüslere etkinliği gösterilmiş etken maddeleri içeren ve Sağlık Bakanlığı tarafından verilen ‘Biyosidal Ürün Ruhsatı’ bulunan yüzey dezenfektanları kullanılabilir. http://cbs.cevresaglik. gov.tr/cevresaglik/Biyosidal/Dezenfektan.aspx » Tuvalet ve lavabolarda sıvı el sabunu, kağıt havlu bulundurulmalı ve bu bölümlerin temizliğinin periyodik olarak yapılması sağlanmalıdır. Tuvaletlerde kullanılan bataryalar, sabunluklar ve kağıt havluluklar mümkünse fotoselli olmalıdır. Hepafilitreli hava akımı ile çalışan el kurutma cihazları dışında el kurutma cihazları kullanılmamalıdır. » Tuvalet temizliği için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır. » Temizlik yapan personelin maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personelin maske ve eldivenlerini çıkartıp merkezindeki çöpe atması, yıkanabilir bez maske kullandıysa yenisiyle değiştirmesini ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkaması, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanması sağlanmalıdır.
• Sağlık Bakanlığı COVID-19 Pandemi Döneminde Halka Açık Alanların Temizlik ve Dezenfeksiyonu İlkelerine uyulmalıdır.
• Sınav yerleri pencereler açılarak düzenli bir şekilde sık sık havalandırılmalıdır. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan binaların havalandırması %100 doğal hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Vantilatörler çalıştırılmamalıdır. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi”nde yer alan “COVID-19 Kapsamında Klima/İklimlendirme Sistemlerinde Alınacak Önlemler”e uygun hareket edilmelidir.
  

• COVID-19’un ana bulaşma yolu virüsü taşıyan kişiden konuşma, öksürme ve hapşırma sırasında ortaya çıkan damlacıklardır. Damlacıklarla kirlenen yüzeylerle temas eden ellerin ağız, burun ya da gözlere dokunulması ile de hastalık bulaşabilir. COVID-19 bulaşma riski pansiyonlar gibi toplu yaşam alanlarında oldukça yüksektir. Pansiyonlarda enfeksiyon riskini azaltmak için COVID-19’dan korunma ve kontrol önlemlerine pansiyon çalışanlarının ve öğrencilerin dikkat etmesi zorunludur. Pansiyonda kalan öğrencilerin kayıtlarının iyi tutulması olgu çıkması durumunda temaslıların bulunup, yayılmanın kontrolü açısından önemlidir.

• Pansiyonda COVID-19 ile ilgili alınan tedbirlere ilişkin takip ve koordinasyondan sorumlu müdür yardımcısı görevlendirilmelidir.
• Pansiyon giriş ve çıkışlarında uygun yerlere COVID-19 kapsamında alınması gereken önlemlerle ilgili afişler (el yıkama, maske kullanımı ve pansiyonlarda uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
• Pansiyonda barınan yöneticiye, belleticiye, nöbetçi belleticiye, yardımcı personele ve öğrenciye yönelik bulaşıcı hastalıklar, enfeksiyondan korunma ve COVID-19 konusunda eğitim verilmelidir.
• Okul yönetimi tarafından belirlenen aralıklarla gün içinde pansiyonda çalışanların ve öğrencilerin ateş kontrolleri ve semptom kontrolleri yapılmalıdır. Ateş ölçen personel tıbbi maskeye ek olarak yüz koruyucu kullanmalıdır. Ateşi 38 oC’dan yüksek olanlarla öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı gibi belirtileri olan / gelişen, COVID-19 tanısı alan veya temaslısı olanlar tıbbi maske takılarak COVID-19 yönünden değerlendirilmek üzere sağlık kurumuna yönlendirilmelidir.
• Pansiyona mümkünse ziyaretçi kabul edilmemelidir. Ziyaretçinin gelmesi durumunda el hijyeni, sosyal mesafe ve maske kullanımı kurallarına uyulmalıdır.
• Pansiyonda bulunan tüm öğrenci ve çalışanlar maske takmalıdır.
• Sık sık eller su ve sabunla yıkanmalı veya el antiseptiği kullanmalıdırlar.
• Ellerle yüz, göz, ağız ve buruna dokunulmamalıdır.
• Öğrencilerin pansiyon içi ortak kullanım alanlarında mümkün olduğu kadar kısa süre kalması sağlanmalıdır.
• Pansiyonda, yatakhanelerde ve ortak yaşam alanlarında öğrencilerin birbirleriyle ve çalışanlarla aralarındaki sosyal mesafe en az 1 metre olmalıdır.
• Kullanılmış maskeler, diğer evsel atıklar ile birlikte kapaklı, pedallı çöp kutularına atılmalıdır.
• Yürütülen çalışmalar düzenli olarak kayıt altına alınmalı, periyodik izleme formları ve kontrol listeleri hazırlanmalıdır (COVID-19 kapsamında günlük yapılacak işlemlerin yapılıp-yapılmadığına dair her gün müdür yardımcısı tarafından gerekli incelemelerin yapılması ve oluşturulacak forma işlenmesi sağlanmalıdır).
• Ortak kullanım alanlarında ve pansiyon girişinde alkol bazlı el antiseptiği bulundurulmalıdır.
• Pansiyonda grup toplantıları veya etkinlikleri mümkünse yapılmamalıdır.
• Eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalıdır.
• Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler; kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, sık dokunulan düğmeler, telefon ahizesi, televizyon ve klima kumandası, ortak kullanım alanlarındaki tuvalet ve lavabo temizliğine azami özen gösterilmelidir. Elle temas edilen alanların daha sık aralıklarla dezenfeksiyonu sağlanmalıdır.
  

• Giriş-çıkış kapılarına, yemekhane, etüt odalarına, oda girişlerine ve koridorlara el antiseptiği konulmalıdır.
• Kurye, kargo görevlisi vb. kişiler pansiyon içerisine alınmamalı, teslimatlar dış kapıda yapılmalıdır.
  

• Yemek salonları, giriş alanı ve holü, ilave salonlar gibi genel alan kullanımları ve açık alanlar dâhil yemekhane sosyal mesafe planına uygun olarak düzenlenmelidir.
• Pansiyonun içinde veya dışarısında sıra oluşabilecek her yerde en az 1 metre ara ile sosyal mesafe işaretlemeleri yapılmalıdır.
• Kahvaltı büfeleri ve açık büfeler yerine servisin çalışanlar tarafından yapılması sağlanmalı ya da yemek ihtiyacı için yemekhane alanlarında paketlenmiş yiyecek servis edilmelidir.
• Yemek servisinde kullanılan tüm araç gereçler her kullanım sonrasında su ve deterjanla yıkanmalı ve bir sonraki kullanıma kadar temiz bir yerde muhafaza edilmelidir.
• Yemek öncesinde ve sonrasında ellerin bol su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca yıkanması ve tek kullanımlık havlu ile ellerin kurulanması gibi kişisel hijyen kurallarının uygulanmasına imkan veren düzenlemeler yapılmalıdır.
• Ortak kullanımda bulunan zeytinyağı, limon sosu, nar ekşisi vb. ürünler kaldırılmalı, tuz, baharat, kürdan tek kullanımlık şekilde verilmelidir.
• Ekmekler paketli rol ekmek şeklinde verilmelidir.
• Yemekhane görevlileri kişisel hijyen kurallarına uygun davranmalı ve maske takmalıdır.
• Masada yeme ve içme dışında maske takılmalıdır.
• Yemek servisi verilen masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm olacak şekilde düzenlenme yapılmalıdır.
• Masalarda çapraz oturma düzeni uygulanmalı veya karşılıklı oturma mesafesinin arttırılması amacıyla iki masa birleştirilerek kullanılmalıdır.
• Çay/kahve makinesi, su sebilleri, içecek makinesi gibi araçlar kaldırılmalı veya servis elemanı aracılığıyla servis yapılmalıdır.
• Mutfak ve pişirme alanlarına görevli olmayan personel girmemelidir.

• Etüt odalarında sosyal mesafe uygulanarak çalışma masaları yerleştirilmelidir. Etüt odalarındaki çalışma masaları sosyal mesafeye uygun şekilde yerleştirilmelidir.
• Etüt odasındaki çalışma masalarına mümkünse pleksiglas malzeme ile şeffaf ayraçlar konularak korunma sağlanmalıdır. Mümkün değilse oturma düzeni yüz yüze olmamalı, çapraz oturma tercih edilmelidir.
• Okuma ve çalışma salonlarında öğrencilerin su dışında içecek ve yiyecek tüketmesine izin verilmemelidir.
• Okuma ve çalışma salonlarında öğrenciler, birbirleriyle yapacakları kitap alışverişi, kaynak bulma, kitap arama gibi işlemler sırasında sosyal mesafeyi korumaları konusunda uyarılmalıdırlar.
• Okuma ve çalışma alanları en az günde bir defa temizlenmeli ve sık sık havalandırılmalıdır.
• Yatakhanelerde sosyal mesafenin korunmasını sağlayacak şekilde eşyaların düzenlenmesi yapılmalıdır.
• Pansiyonda yataklar arasında en az 1 metre mesafe bırakılmalıdır.
• Mümkün olduğu sürece öğrencilerin oda değişikliğine izin verilmemelidir.
• Öğrenci odaları her gün, öğrenciler okula gittikten sonra temizlik görevlileri tarafından en az 2 (iki) saat boyunca havalandırılmalıdır.
• Oda temizliğini yapacak kişi ellerini yıkadıktan sonra eldiven giymeli ve temizliği eldivenle yapmalıdır. Her oda temizliğinden sonra eldiven çıkartılmalı eller uygun şekilde yıkanmalı ve bir sonraki oda temizliğinden önce yeni eldiven giyilmelidir.
• Yatakhanelerde bulunan tekstil (nevresim, çarşaf, havlu vb.) ürünleri katlanarak bohçalanmalı, bu işlem sırasında toz ve partikül oluşumuna izin vermeyecek (çırpma ve silkeleme yapılmamalıdır) şekilde toplanmalıdır. Çarşaf ve havlu gibi tekstil ürünleri ise en az 60 oC’da deterjan ile çamaşır makinesinde yıkanmalıdır.
• Islak zeminler sık sık temizlenmelidir.
• Zemine kilim, halı, örtü gibi toz tutucu malzemeler serilmemelidir.
• Yatakhaneler ve etüt salonları pencereler açılarak sık sık havalandırılmalıdır.
• Pansiyonda kalan her öğrenci kişisel eşyalarını sadece kendisi kullanmalıdır.
  

• Personel öğrencileri COVID-19 semptomları açısından izlemelidir.
• Personel girişinde temassız ateş ölçümü yapılmalı ve el antiseptiği bulundurulmalıdır. Ateşi 38 oC’dan yüksek olanlarla öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı gibi belirtileri olan / gelişen, COVID-19 tanısı alan veya temaslısı olanlar tıbbi maske takılarak COVID-19 yönünden değerlendirilmek üzere sağlık kurumuna yönlendirilmelidir.
• Personele, çalışma yerine, öğrenciler ve ortam ile temasına göre tıbbi maske, gözlük/yüz koruyucu ile el antiseptiği sağlanmalıdır. Bütün personel ağız ve burnu kapatacak şekilde tıbbi maske kullanmalıdır. Maskeler gün içinde nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmelidir. Sonrasında eller su ve sabunla yıkanmalı ya da el antiseptiği kullanılmalıdır.
• Personel kıyafetlerinin günlük temizliği ve hijyeni sağlanmalıdır.
• Personelin lavabo, ortak yemek yeme ve dinlenme alanları sosyal mesafe kurallarına uygun olarak düzenlenmeli, bu konuda gerekirse yer işaretleri, şerit, bariyer gibi düzenlemeler yapılmalıdır. Bu alanların temizliği ve dezenfeksiyonu düzenli olarak sağlanmalıdır.
• Mal tedariki veya başka sebeplerle (tamir, bakım vb.) pansiyona geçici olarak kabul edilen kişilerin temasının asgari düzeyde tutulmasına yönelik kurallar belirlenerek uygulanması izlenmelidir. Ayrıca, bu kişilerin sosyal mesafe kuralı korunarak ve maske kullanarak işlemlerini yapmaları sağlanmalıdır.
  

• Pansiyonda özellikle sık dokunulan yüzeylerin (merdiven kolları, kapı kolları, asansör düğmeleri, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri vb.) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilen, dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen dezenfektanlardır.
• Klor bileşiklerinin uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon, fotokopi makinaları ve diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
• Yer ve yüzey dezenfeksiyonu için; virüslere etkinliği gösterilmiş etken maddeleri içeren ve Sağlık Bakanlığı tarafından verilen ‘Biyosidal Ürün Ruhsatı’ bulunan yüzey dezenfektanları kullanılabilir. http://cbs.cevresaglik. gov.tr/cevresaglik/Biyosidal/Dezenfektan.aspx » Pansiyonlarda dezenfeksiyon için ULV, ozon ve püskürtmeli dezenfeksiyon uygulaması gibi yöntemler kullanılmamalıdır.
• Tuvaletlere el yıkama afişleri asılmalıdır.
• Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
• Tuvalet ve lavaboların temizlik saatleri kayıt edilmeli ve temizlik saatleri görünür şekilde asılmalıdır.
• Tuvalet ve lavabolarda sıvı sabun, tuvalet kâğıdı ve kâğıt havlu bulundurulmalıdır. Hepafiltreli hava akımı ile çalışan el kurutma cihazları dışında el kurutma cihazları kullanılmamalıdır.
• Tuvalet pencereleri açık tutulmalıdır.
• Temizlik yapan personelin maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp kapaklı, pedallı çöp kutusuna atmalı, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
• Pansiyon pencereler açılarak düzenli bir şekilde sık sık havalandırılmalıdır. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan binaların havalandırması %100 doğal hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Vantilatörler çalıştırılmamalıdır. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi”nde yer alan “COVID-19 Kapsamında Klima/İklimlendirme Sistemlerinde Alınacak Önlemler”e uygun hareket edilmelidir.
  

• Diğer öğrencilerden ivedilikle ayrılıp, tıbbi maske takılması sağlanarak sağlık kurumuna başvurmaları sağlanmalıdır.
• Kişi ile aynı odayı paylaşanların cerrahi (tıbbi) maske takması sağlanarak pansiyonda barınan diğer öğrencilerden izole edilmelidir.
• Kişinin başvurduğu sağlık kurumu tarafından, İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine ivedilikle bilgi verilmelidir.
• Sonucu COVID-19 olarak değerlendirilen vakanın temaslılarının Sağlık Bakanlığı COVID-19 rehberine göre yönetilmelidir.
• COVID-19 tanısı kesinleşen öğrencinin odası 24 saat süreyle havalandırılır ve boş tutulması sağlanır, sonrasında detaylı bir şekilde su ve deterjanla temizlenmeli, 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52- 9) ile silinmelidir. Tuvalet dezenfeksiyonunda 1/10 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681- 52- 9) kullanılmalıdır. Bu işlemler sonrasında odaya yeni kişi alınabilir. » COVID-19 tanısı konulan kişinin kaldığı odanın temizliği esnasında, temizliğini yapacak kişi kişisel koruyucu ekipman (tıbbi maske, forma ya da tek kullanımlık önlük, gözlük/yüz koruyucu ve eldiven) kullanmalı, kişisel koruyucu ekipman giyilirken ve çıkartılırken kurallara uygun bir şekilde sırayla giymeye (forma ya da tek kullanımlık önlük, maske, gözlük/yüz koruyucu ve eldiven) ve çıkarmaya (eldiven, gözlük/yüz koruyucu, forma ya da tek kullanımlık önlük, maske) dikkat edilmeli, işlem öncesi ve sonrasında el hijyeni sağlanmalı, atıkların tıbbi atık kapsamında uzaklaştırılması sağlanmalıdır.